AUGUSTINI SERMO XVI
TRACTATVS SANCTI AVGVSTINI EPISCOPI DE EO QVOD SCRIPTVM EST [QVIS EST HOMO QVI VVLT VITAM ET CVPIT VIDERE DIES BONOS] uocans humanum genus spiritus dei, iubendo quid facere et promittendo quid sperare debeamus, prius mentem nostram inflammat ad praemium, ut quod praecipitur magis bonum amando quam malum timendo faciamus. [quis est homo], inquit, [qui uult uitam, et diligit uidere dies bonos]? sic interrogatur quis iste sit, quasi possit inueniri qui non sit. quis enim non uult uitam? quis non diligit uidere dies bonos? audi ergo quod sequitur quicumque hoc uis et diligis homo, audi ergo quod sequitur omnis homo: [cohibe], inquit, [linguam tuam a malo, et labia tua non loquantur dolum. declina a malo, et fac bonum; quaere pacem, et persequere eam]. Horum omnium cetera superiora sunt in praecepto, ultima in praemio. nam ut cohibeamus linguam nostram a malo et labia nostra non loquantur dolum, declinemus a malo et faciamus bonum, et quaeramus pacem praecipitur nobis. ut autem sequamur eam, promittitur nobis. quae ista pax est, nisi quam non habet mundus? quae est ista pax, nisi quam non habet ista uita, quae in huius uitae comparatione nec uita est? neque enim de hac uita diceret: [quis est homo qui uult uitam], et ad istam uel retinendam uel producendam praeceptis consequentibus hortaretur, tamquam et istam quis non uellet. nam et haec optatur saltem prolixa, quia esse non potest sempiterna; et per hanc potest homo peruenire ad illam, si quemadmodum uult eam longam sic uellet et bonam. quantum est autem in hac uita longum quod erit aliquando finitum? et quod erat longum erit nullum, quia et quando erat non stabat, quando producebatur non augebatur, nec addendo crescebat quia ueniendo transibat. quisquis igitur es amator longae uitae, esto potius bonae uitae. nam si male uiuere uolueris, longa uita non erit uere bonum, sed erit longum malum. uide autem quam sis absurdus atque peruersus, cum te uitam fateris plus amare quam uillam, uillam uis potius bonam habere quam uitam. nam ut inhiando et male concupiscendo adipiscaris uillam bonam fraudando efficis uitam malam. tamen si tibi diceretur, si a te quaereretur, utrum malles uilla bona carere perdendo an uita mala moriendo, responderes te, si utrumque tenere non posses, paratiorem esse ut uilla tibi auferretur. cur igitur non sic amatur uita, ut sit etiam bona, quae abs te omnibus tuis bonis praefertur etiam mala? cupis certe ut longa sit, licet mala sit. immo fac ut bona sit, et noli timere ne breuis sit. nam si te sollicito bene agitur, te securo cito finietur. succedit ei namque uita aeterna, sine metu beata, sine fine longa. de illa quippe interrogat, qui dicit: [quis est homo qui uult uitam, et diligit uidere dies bonos]? in hac autem uita iubet nos apostolus redimere tempus, quoniam dies mali sunt. et quid est redimere tempus, nisi cum opus est etiam detrimento temporalium commodorum ad aeterna quaerenda et capessenda spatia temporis comparare? unde et dominus praecipit dicens: [si quis uoluerit iudicio tecum contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte illi et pallium], ut scilicet amissa re aliqua temporali, impendas ad quietem quod eras tempus impensurus ad litem. quia itaque non de uita et diebus huius temporis loquitur spiritus dei dicens: [quis est homo qui uult uitam, et cupit uidere dies bonos]? sequentia docent. talia enim praecepta subiungit, quibus obediendo uitam et dies bonos habere possimus, ut haec uita quam nunc agimus et hi dies pro eisdem praeceptis implendis plerumque amittendi sint. proinde si hanc uitam in qua nunc sumus intellexerimus in eo quod dictum est: [quis est homo qui uult uitam]? et propter hanc habendam quae connectuntur praecepta faciamus, quid acturi sumus, cum aliquis in malitia potens mortem nobis fuerit comminatus, nisi falsum testimonium dixerimus? profecto enim si fecerimus quod hic iubetur: [cohibe linguam tuam a malo], ut propter hoc praeceptum testimonii fallaciam recusemus, quasi decepti uidebimur. quia propter habendae uitae cupiditatem praeceptum seruare suscepimus, et eam magis praeceptum seruando perdidimus. porro si uitam intellexerimus in aeternum beatam, quam post istam deus dabit obedientibus sibi, de qua dominus dixit ad quemdam: [si uis uenire ad uitam, serua mandata], tunc uero interrogati: [quis est homo qui uult uitam]? respondebimus nos uelle uitam, si etiam sub ipso percussoris ictu ueritatem seruabimus in testimonio, mortem contemnimus in mundo, uitam consequimur in caelo. hoc de diebus bonis intellegamus. nam si propter dies praesentis saeculi qui boni dicuntur et non sunt, in sepulturam cordis per epularum aggeres, in luxuriae et uinolentiae gurgitibus, in turpissimas ingluuiarum uoluptates, si ergo propter istos dies, quasi propter dies bonos, susceperimus praeceptum ut labia non loquantur dolum, plerumque tales dies cogunt amatores suos loqui dolum, et tales dies negantur eis qui non loquuntur dolum. quid enim aliud est loqui dolum nisi aliud labiis promere, cum aliud claudatur in pectore? ad haec maxime adulatorum exarsit negotium, quia pene semper, ne prohibeantur ab opimis mensis apparatisque conuiuiis, blandiendo non tacent falsum, et ab his prohibentur, si amando deum dixerint uerum. ergo propter istos dies quos putant bonos, ut eis exhibeantur, loquuntur dolum, et eis negantur, si non loquuntur dolum. alii sunt igitur dies boni, de quibus admonemur ut si eos uidere diligimus, cohibeamus a malo linguam, nec dolum loquamur. non sunt de isto saeculo dies illi; non eos habet caelum quod transiet sed quod permanebit; non eos nouit terra morientium, sed terra uiuentium. hos quisquis intellexerit et dilexerit, linguam cohibeat a malo; et si eam terror mortis cogat ad malum, labia eius non loquantur dolum; et si diebus fallaciter bonis inuitetur ad malum, declinet a malo etiam inter bona, faciat bonum etiam inter mala; quaerat pacem quae non est super terram, et sequatur eam in illo qui fecit caelum et terram. proinde, fratres, concupiscite uitam et diligite uidere dies bonos ubi nulla nox erit, uitam in qua dies malus non timeatur, dies bonos in quibus numquam uita finiatur. sed si hanc mercedem diligitis, cauete ne opus cuius ea merces est recusetis. illam pacem quaerendo sequimini. quaerite autem manibus uestris nocte coram deo, et non decipiemini. quid est enim manibus uestris, nisi in bono opere? quid est nocte, nisi in tribulatione? quid est coram deo, nisi conscientiae puritate? sic uiuendo et hoc amando, habebitis deum in contemplatione, et in illo uitam sine defectione, dies bonos sine contenebratione, pacem sine dissensione.
| Augustine | Christian Latin | The Latin Library | The Classics Page |